RSJ-Advies: Minderjarigen niet vasthouden in politiecel
De RSJ wil dat het verblijf van minderjarige verdachten in een politiecel zo kort mogelijk duurt. Daarom adviseert de RSJ dat minderjarigen die worden verdacht van een strafbaar feit maximaal 24 uur vastgehouden mogen worden. Hierna beslist een rechter of de minderjarige in vrijheid wordt gesteld of in voorlopige hechtenis wordt genomen.
Daarnaast wil de RSJ dat minderjarige verdachten niet in een politiecel, maar op een meer kindvriendelijke alternatieve locatie ondergebracht worden. Als dat niet mogelijk is, zou de minderjarige maximaal één nacht in een politiecel mogen verblijven.
Dit adviseert de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) aan de minister van Justitie en Veiligheid en de minister voor Rechtsbescherming in het advies Minderjarigen in een politiecel – Een advies over duur, verblijf en alternatieve locaties.
Praktijk
Meestal is het zo dat minderjarigen die worden verdacht van een strafbaar feit tijdens het onderzoek naar het strafbare feit verblijven en overnachten in een reguliere, kale politiecel, in een cellencomplex tussen volwassen arrestanten. Dit is geen wenselijke situatie, staat in het RSJ-adviesrapport. Het verblijf in de cel kan oplopen tot maximaal drie dagen en 18 uur voordat de rechter beslist over het vervolg.
De wet laat toe dat minderjarigen tijdens de inverzekeringstelling op een zogeheten alternatieve locatie verblijven, bijvoorbeeld thuis bij de ouders, in een kleinschalige voorziening of in een justitiële jeugdinrichting. Dit wordt in de praktijk echter nog weinig toegepast.
Advies
De RSJ is van mening dat justitie in de eerste fase van het strafproces, tijdens ophouden voor onderzoek en inverzekeringstelling, meer rekening moet houden met de belangen van minderjarigen. Dit betekent dat het vasthouden van minderjarigen zo min mogelijk moet plaatsvinden en zo kort mogelijk moet duren.
Bovendien zou het uitgangspunt in de wet of in beleid moeten zijn dat een minderjarige verdachte tijdens het ophouden voor onderzoek en de inverzekeringstelling niet in een politiecel maar op een andere meer geschikte plaats verblijft en overnacht, tenzij dat niet mogelijk is.
Bij de keuze voor verblijf in een politiecel of op een alternatieve locatie is het belang van het kind leidend. Daarnaast worden het onderzoeksbelang, de belangen van de maatschappij en slachtoffers en nabestaanden betrokken en ook praktische vragen gesteld. Die praktische vragen hebben betrekking op de veiligheid thuis of in de instelling en de afspraken die met de politie gemaakt worden.
Inrichting en bejegening
Voor minderjarigen die toch in een politiecel moeten verblijven, kan het verblijf met een goede bejegening van minderjarigen en een aantal aanpassingen van de politiecel ‘kindvriendelijker’ worden gemaakt.
De politie heeft al regels opgesteld voor de omgang met minderjarigen. Zo wordt een speciale arrestantenverzorger ingezet, die tijdens zijn dienst extra aandacht heeft voor minderjarige arrestanten. Opleiding en training van arrestantenverzorgers in de omgang met minderjarigen is wenselijk.
Ook eenvoudige aanpassingen als een andere kleur dan het grijs van beton, een stoel of bank, een klok, een (elektronisch) spelletje en communicatiemogelijkheden in de cel kunnen het verblijf in de cel ‘kindvriendelijker’ maken.