Advies De isd-maatregel voor vreemdelingen zonder verblijfstitel
De minister van Justitie is voornemens vreemdelingen die geen rechtmatig verblijf in Nederland hebben die zijn veroordeeld tot de maatregel inrichting stelselmatige daders bij elkaar te plaatsen in een daartoe te bestemmen inrichting of afdeling in het gevangeniswezen. Het doel hiervan is om deskundigheid in het gevangeniswezen en bij de Dienst Terugkeer en Vertrek te bundelen en effectiever in te zetten bij het aanbieden van een programma voor deze groep. Met het oog op het samen plaatsen wil de minister de Regeling selectie, plaatsing en overplaatsing gedetineerden (RSPOG) aanpassen.
Het introduceren van de isd-maatregel voor vreemdelingen zonder verblijfstitel is naar het oordeel van de RSJ onnodig aangezien het strafrecht en het vreemdelingenrecht voldoende mogelijkheden bieden voor het optreden tegen respectievelijk criminaliteit en irregulier verblijf in Nederland. Een isd-variant die geheel intramuraal ten uitvoer wordt gelegd, staat op gespannen voet met de doelstelling van de maatregel, aangezien het voor de maatregel kenmerkende doel van re-integratie in de Nederlandse samenleving ontbreekt en wordt ‘vervangen’ door het streven naar uitzetting. Ook wordt de rechtsbescherming waarmee de vreemdelingenbewaring is omgeven met het toepassen van de isd omzeild.
Van isd voor vreemdelingen zonder verblijfstitel is geen bijdrage aan een effectieve uitzetting te verwachten, evenmin als van het samen plaatsen in de vorm van bijzondere opvang. Voor het uitzetten van vreemdelingen zijn geëigende voorzieningen als vreemdelingenbewaring en het VRIS-regime beschikbaar. Het vormgeven van een programma voor deze groep lijkt in de praktijk niet haalbaar. De doelgroep voor de maatregel is vermoedelijk erg klein: er zijn indicaties om aan te nemen dat de criminaliteit onder vreemdelingen zonder verblijfstitel qua ernst en omvang beperkt is. Gelet op de voorgaande overwegingen is er geen reden voor het in bijzondere opvang samen plaatsen van tot isd veroordeelde vreemdelingen zonder verblijfstitel.
De RSJ adviseert de minister:
- Af te zien van de voorgenomen wijziging van de Regeling selectie, plaatsing en overplaatsing van gedetineerden die strekt tot het in een inrichting of afdeling plaatsen van vreemdelingen zonder verblijfstitel die tot een isd-maatregel zijn veroordeeld;
- In overleg te treden met het college van Procureurs-Generaal om te bewerkstellingen dat de mogelijkheid om de isd-maatregel te vorderen tegen vreemdelingen zonder verblijfstitel uit de Richtlijn voor strafvordering bij meerderjarige veelplegers wordt geschrapt.