Advies Wijziging Regeling SPOG i.v.m. het promoveren en degraderen binnen het gevangeniswezen

Volgens dit systeem krijgen gedetineerden een sober basisprogramma aangeboden. Op basis van inzet en motivatie kunnen zij ‘promoveren’ naar een zogenaamd plusprogramma, met daarin de mogelijkheid van op resocialisatie gerichte vrijheden en verantwoordelijkheden.

Naast de introductie van dit systeem van promoveren en degraderen bevat het voorstel een tweede ingrijpende wijziging, namelijk de afschaffing van het systeem van algehele gemeenschap in het gevangenisregime. Het gevolg hiervan is dat gedetineerden veel meer uren op cel doorbrengen dan nu het geval is.

Verregaande versobering
Deze twee wijzigingen leiden volgens de Raad tot een verregaande versobering van de detentiesituatie, waardoor vooral de mogelijkheden tot resocialisatie ernstig in de knel komen.

Daarbij heeft de RSJ in hoofdlijn de volgende bezwaren:

• de meerderheid van de gedetineerden zal feitelijk in het basisprogramma verblijven en nooit aan het plusprogramma deelnemen;
• het basisprogramma is zo sober dat geen invulling meer kan worden gegeven aan de resocialisatiedoelstelling zoals vastgelegd in de Penitentiaire beginselenwet. Voor een goede voorbereiding op de terugkeer in de samenleving blijft daardoor nauwelijks tijd over.
• de voorgestelde ingrijpende wijziging wordt ingevoerd nog voordat voldoende informatie uit de praktijk beschikbaar is over de effectiviteit en uitvoerbaarheid ervan. Momenteel wordt op bescheiden schaal proef gedraaid in verschillende penitentiaire inrichtingen, maar de resultaten hiervan zijn nog niet geëvalueerd.

De RSJ adviseert het wijzigingsvoorstel niet in deze vorm in te voeren. Voor het geval de staatssecretaris hiertoe toch besluit, doet de RSJ aanbevelingen ter verbetering.